Video yardımcı hakem (VAR) ve video yardımcı hakem asistanı (AVAR) nedir, ne demek?

Video yardımcı hakem (VAR) ve video yardımcı hakem asistanı (AVAR) nedir, ne demek?
Fotoğraf: Shutterstock

VAR sistemi, 2018 yılından bu yana profesyonel futbolun içerisinde kullanılıyor. Ülkemizde de uygulanan VAR sistemi ile ilgili çeşitli terimler ise kafalarda soru işaretlerine neden oluyor. VAR, AVAR, atak başlangıç aşaması gibi terimler VAR sistemi ile hayatımıza girdi. İşte, VAR sözlüğü...

IFAB ve FIFA tarafından VAR sistemi ile ilgili detaylı bir kitapçık hazırlanırken TFF'nin resmi internet sitesinde de bu kitapçık Türkçe olarak paylaşıldı. İşte, VAR sistemindeki terimlerin Türkçe karşılıkları ve açıklamaları...

Video Yardımcı Hakem (VAR): Hakemin maçın gidişatını etkileyen bariz bir hatayı (veya gözden kaçırılan ciddi bir olayı) düzeltmesi için kamera görüntülerinden bilgi aktararak yardım etmek üzere atanan halen görev yapan veya eski bir hakem.

Video Yardımcı Hakem Asistanı (AVAR): Genellikle aşağıdaki durumlarda Video Yardımcı Hakeme (VAR) yardımcı olmak üzere atanan halen görev yapan veya eski bir hakem:

  • VAR ‘kontrol’ veya ‘inceleme’ yaparken ‘canlı’ yayını izleme
  • Olayları vb. not etme
  • İnceleme sonucunu yayıncı kuruluşa bildirme

Atak Başlangıç Aşaması (APP): Bir gol, penaltı olayı veya bariz bir gol şansının engellenmesi ihlali için oyunun incelenebilir periyodunun ‘başlangıç noktası’. Gole, penaltı olayına veya bariz bir gol şansının engellenmesi ihlaline neden olan atak hareketinin başlangıcıdır ve eğer ilgiliyse, oyunun o aşamasının başlangıcında topun hakimiyetinin nasıl kazanıldığıdır (ama atağı başlatan bir yeniden başlama değil).

Sahada İnceleme (OFR): Hakemin, hakem inceleme alanında (RRA) kamera görüntülerini izlemeye karar vermesi.

Hakem İnceleme Alanı (RRA): Oyun alanının dışında, hakemin kamera görüntülerini izleyebileceği ‘görünür’ yer.

Yeniden Oynatma Operatörü (RO): Video işletim odasında (VOR) VAR’a yardımcı olan teknik bilgiye sahip kişi.

İnceleme Asistanı (RA): Hakem inceleme alanında (RRA) hakeme yardım eden kişi.

Sessiz Kontrol: VAR bir kararı/olayı kontrol eder, ancak hakemle iletişim kurmaz (bariz hata tespit edilmemiştir).

Video İşletim Odası (VOR): VAR, AVAR ve RO’nun vb. maçı izlediği ve yayıncının video görüntülerine bağımsız olarak erişilip kontrol edilebildiği oda/alan; stadyumda/yakınında veya daha merkezi bir konumda olabilir (örn. maç merkezi).