VAR sistemi nedir, ne demek? Futbolda VAR sistemi nasıl çalışıyor ve ne zaman geldi?

Futbol, dinamik ve hızlı gelişen olayların yaşandığı bir spor dalı ve bu dinamizm, bazen hakemler için karar vermenin zor olduğu durumları da beraberinde getiriyor. İşte bu noktada, futbolun adil ve doğru kararlarla yönetilmesini sağlamak için 'Video Yardımcı Hakem' (VAR) sistemi devreye girer. VAR sistemi, futbolun en tartışmalı kararlarını gözden geçirmek için kullanılan teknolojik bir yardımcı. Peki, VAR sistemi nedir, nasıl çalışır ve futbola ne zaman dahil edildi? Bu içerikte, VAR sistemi ile ilgili merak edilenlere açıklık getirirken "VAR sistemi nedir, ne demek? Futbolda VAR sistemi nasıl çalışıyor ve ne zaman geldi?" sorusuna da yanıt arayacağız.

MHK nedir, açılımı ne demek? MHK'nın görevleri nelerdir?Futbol

VAR SİSTEMİ NEDİR?

VAR (Video Yardımcı Hakem) sistemi, futbol maçlarında hakemlerin kararlarını desteklemek için kullanılan video tekrar teknolojisidir. Bu sistem, hakemlerin maç sırasında verdiği kararların doğruluğunu artırmak ve oyunun adil bir şekilde yönetilmesini sağlamak için tasarlanmıştır.

VAR SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR?

VAR sistemi, maç sırasında meydana gelen önemli olayların video tekrarlarını inceleyerek hakemlerin doğru karar vermelerine yardımcı olur. Bu sistem, özellikle goller, penaltı kararları, kırmızı kart gerektirebilecek fauller ve yanlış oyuncuya kart gösterme durumlarında kullanılır.

IFAB ve FIFA tarafından hazırlanan ve TFF'nin resmi internet sitesinde de yer alan bilgiye göre VAR sistemi şu şekilde çalışır;

1. VAR, video operasyon odasındaki (VOR) TV ekranlarından oyunu izler. 
2. VAR, maçın seyrini değiştiren (Gol, penaltı, kırmızı kart, yanlış oyuncuya kart) bir durumda herhangi bir potansiyel bariz hatanın yapılıp yapılmadığını veya ciddi bir olayın/ihlalin gözden kaçıp kaçmadığını görmek için her durumu/kararı otomatik bir şekilde ‘Kontrol’ eder.
3. Eğer bir inceleme gerekmiyorsa, hakemle iletişime gerek yoktur. Buna ‘Sessiz kontrol’ adı verilir.
4. Eğer bir ‘Kontrol’ bir olayın incelenmesi gerektiğine işaret ediyorsa hakem hemen bilgilendirilir. Eğer hakem önemli bir hatanın gerçekleşmiş veya ciddi bir şeyin gözden kaçmış olmasından şüphelenirse de bir inceleme talep edebilir.
5. İncelemeyi sadece hakem başlatır. Hakem, kendisi ve yardımcılarının olayı açıkça gördüğüne ve bu sebeple bir inceleme gerekmediğine karar verebilir.
6. Oyun durdurulmadan hakemin bir inceleme istemesi durumunda, oyun, iki takımın da iyi bir atak ihtimalinin bulunmadığı ‘tarafsız’ bir bölgeye/duruma gelir gelmez durdurulur.
7. Hakem, bir TV ekranı çerçevesini görsel bir şekilde göstererek inceleme sürecinin başlatıldığını açıkça işaret eder.
8. Oyunun tekrar başlaması inceleme sonuna kadar geciktirilir. Hakemler, ‘ihlali gerçekleştiren’ takım/oyuncunun, incelemeyi engellemek için oyunu tekrar başlatma girişimlerini önler.
9. Goller, penaltı pozisyonları ve bariz gol şansının engellenmesi ihlallerinde, hakem oyunu, bahse konu olaya yol açan hücum hareketinin başlangıcından itibaren ve eğer ilgili ise oyunun o aşamasının başlangıcında topun hakimiyetinin nasıl kazanılmış olduğunu inceleyebilir.
10. Oyun Kuralları, oyun bir kez tekrar başlatıldıktan sonra oyunu yeniden başlatma kararlarının (köşe vuruşları, taç atışları vb.) değiştirilmesine müsaade etmez, bu nedenle yeniden başlatma kararları incelenemez.
11. İnceleme sürecinin sonunda, hakem nihai kararını verecek ve incelemenin sonucunu açık bir şekilde gösterecek, her türlü disiplin cezasını verecek/değiştirecek/iptal edecek (uygun olduğunda) ve oyunun doğru bir şekilde yeniden başlatılmasını sağlayacaktır.

VAR SİSTEMİ FUTBOLA NE ZAMAN GELDİ?

VAR sistemi, futbol dünyasına ilk kez 2010'lu yıllarda dahil edildi ve 2018 FIFA Dünya Kupası'nda geniş çaplı ve resmi olarak kullanıma geçti. Bu teknoloji, o zamandan beri birçok ulusal ve uluslararası ligde ve turnuvalarda kullanılmaktadır.

VAR SİSTEMİNİN AVANTAJLARI NELER?

VAR sistemi, oyunun adil bir şekilde yönetilmesine önemli ölçüde katkıda bulunur. Hakem hatalarını azaltır, tartışmalı kararları minimize eder ve oyunun adil bir şekilde oynanmasını sağlar.

VAR SİSTEMİ İLE İLGİLİ ELEŞTİRİLER

Buna karşın, VAR sistemi bazı eleştirilere de maruz kalmaktadır. Bunlar arasında kararların verilme süresi ve oyunun akışının kesilmesi gibi konular bulunur. Ayrıca, sistem bazen subjektif yorumları ortadan kaldırmakta yetersiz kalabilir.